Ook schoen type 'Zwammerdam'

19-05-2021

Niet alleen Romeinse schepen hebben de soortnaam ‘type Zwammerdam ‘ gekregen. Er zijn ook Romeinse schoenen die deze soortnaam hebben. Archeologe Carol van Driel-Murray, gepensioneerd universitair docent Romeinse archeologie van de Universiteit van Leiden, weet daar alles van. Ze specialiseerde zich in de Romeinse tijd en in archeologisch leer.

Lang is gedacht dat de Romeinse forten in het noorden van Europa alleen door Romeinse soldaten bevolkt werden. Maar allerlei vondsten weerspreken deze aanname. Niet alleen blijken ‘Romeinse’ soldaten niet Romeins te zijn maar leden van stammen uit het gehele Romeinse Rijk. Ook blijken hun vrouwen en kinderen bij of zelfs in het fort te hebben gewoond.

Carol van Driel was betrokken bij vele opgravingen waar restanten van schoenen uit grenszone van het Romeinse Rijk. Regelmatig onderzoekt zij de leercollectie van Vindolanda aan de Muur van Hadrianus, maar zij heeft natuurlijk ook veel onderzoek gedaan naar de Nedelrandse limesforten en ook Romeinse schepen. De informatie hierna komt uit een tweetal publicaties van haar naar aanleiding van opgravingen langs de Muur van Antoninus Pius in Schotland uit de 2^e eeuw na Christus.

Zij schrijft bijvoorbeeld dat “schoenen uitzonderlijke dragers van informatie zijn over leeftijd, geslacht en identiteit." Zelfs rekening houdend met een overlap tussen man en vrouw en voor jongens (jonger dan 16 jaar), is de conclusie dat vrouwen en kinderen in aanzienlijk aantal aanwezig waren in en rond deze forten onontkoombaar”. De opgravingen van de forten Bar Hill, Camelon (beide aan de Muur van Antoninus Pius) en Newstead (ten noorden van de Muur van Hadrianus) hadden dusdanig veel schoenen dat de aanwezigheid van vrouwen en kinderen statistisch onderbouwd kon worden.

Die vrouwen kwamen uit alle lagen van de samenleving: vrouwen met kunstig gedecoreerde schoenen en zijden linten maar ook vrouwen die hun schoenen droegen totdat de zolen waren versleten.

Uniseks
Uit de onderzoeken van Carol blijkt daarnaast dat over het algemeen Romeins schoeisel opmerkelijk gelijk is voor mannen en vrouwen: uniseks dus. Maar er komen wel verschillende populaire stijlen voor in verschillende maten.
Eén stijl lijkt echter wel seksegericht te zijn: alle gevonden Zwammerdam-stijlen liggen tussen continentale maat 33 en 38, wat aangeeft dat het vooral geliefd was bij vrouwen. Wat niet uitsluit dat ook mannen deze schoenen droegen, trouwens.

Bronnen:
The Antonine Wall. Papers in honour of Professor Lawrence Keppie en ANALECTA
PRAEHISTORICA LEIDENSIA 45 / 2015, hoofdstuk Discarded shoes from a Roman fort.
Beide artikelen door o.a. Carol van Driel-Murray.
Nagemaakte schoen type Zwammerdam
Bron: Gelderseroos.nl