Drie Koningen optocht

Op zondag 5 januari mogen de kinderen en hun ouders een Middeleeuwse Kinderoptocht meebeleven. De aanvangstijd wordt vermeld op het dagprogramma.

Op 6 januari is het Driekoningen. We spelen vandaag samen met jullie een Middeleeuwse Driekoningen-optocht na. Als voorbereiding kun je bij de mandenmaker kerststerren maken om mee te dragen in de optocht. Want de Drie Koningen volgden een ster naar Bethlehem.

De bakker bakt broodjes en stopt in drie broodjes een boon. De kinderen die een boon in hun broodje hebben zijn Koning en krijgen een koningsmantel om. Deze spannende gebeurtenis vindt plaats bij de Broeders in het klooster. We leren ook een Driekoningen liedje aan. We beginnen en eindigen de tocht in het klooster.

Onze optocht bestaat eigenlijk uit twee verschillende gedeelten.

Het eerste gedeelte is de kerkelijke optocht zoals die in de Middeleeuwen gebruikelijk was. Het Bijbelverhaal wordt nagespeeld met elementen die in de loop der tijd zijn toegevoegd: het zijn 3 Koningen geworden vanwege de 3 gaven die ze voor Jezus meenamen: goud, wierook en mirre. Het goud past bij een koning; wierook wordt gebruikt om goddelijke eer te bewijzen; mirre wordt gebruikt om een overledene te balsemen, al een toespeling op de dood van Jezus.

De Drie Koningen kregen een naam en leeftijd aangemeten: Caspar (20 jr., mirre), Melchior (40 jr., goud) en Balthazar (60 jr., wierook). De leeftijden verwijzen naar de levensfases van de mens. Wie welke offergave draagt verschilt op afbeeldingen en in de oude verhalen. Vanaf de 14^e eeuw wordt aangenomen dat één van de Driekoningen een zwarte huidskleur heeft. Dat wordt uiteindelijk Caspar. Dan zijn de Driekoningen vertegenwoordigers van de toen bekende wereld geworden: van Azië, Europa en Afrika. Ze bewijzen Jezus eer. Jezus openbaart zich aan alle volkeren.

De Christenen in het Oosten vieren vandaag vier fases in de openbaring van Jezus aan de wereld: zijn geboorte, het bezoek van de Drie Koningen, zijn doop in de Jordaan en zijn wonder op de bruiloft van Kana, waar water in wijn veranderd werd. De Christenen in het westen vieren deze gebeurtenissen verspreid over een aantal zondagen, waaronder Kerstmis en Driekoningen.

Het tweede gedeelte is een bedeloptocht voor de kinderen. Samen met de Drie Koningen gaan we zingend langs de huizen in de hoop een Middeleeuwse lekkernij te krijgen.

In deze optocht zijn overblijfselen terug te vinden van Romeinse en Germaanse feesten die rond de winterzonnewende werden gehouden. Die zijn blijven bestaan, ondanks dat de Katholieke Kerk vanaf de 4^e eeuw heeft geprobeerd deze feesten een geheel Christelijk inhoud te geven.

Als beloning voor het zingen krijg je een lekkernij. Deze lekkernij stamt van heidense offermalen. De vlaggen die we meedragen staan symbool voor fakkels, waarmee we boze geesten kunnen verjagen. De Germanen mochten in de twaalf nachten van de nieuwjaarsfeesten (Jul) geen peulvruchten (hun hoofdvoedsel) eten en de 'heilige boon' betekende het einde van die vastenperiode. Met drie “heilige” bonen hebben we de Drie Koningen gekozen. Denk ook aan de uitdrukking: “heilig boontje”.

In Keulen, eigenlijk niet zover van hier, bevinden zich de relieken van de Drie Koningen in een prach-tige reliekschrijn. Ze zijn in 325 door Helena, moeder van de Romeinse keizer Constantijn vanuit Palestina naar Milaan gebracht. In 1164 worden ze door Frederik Barbarossa naar Keulen gebracht.