Processie Sint Jan de Doper

Bezoekers die middeleeuwen willen beleven nodigen wij van harte uit om mee te doen met de Sint Jan de Doper processie in Gravendam, door mee te lopen in de processie als enthousiaste middeleeuwse vertegenwoordigers van de Stad Gravendam en haar Gilden.

Op 24 en 25 juni gaan met de komst van Johannes de Doper, de Voorloper, de dingen anders lopen. Ook in de natuur. De zon is op haar hoogste punt. De zaaitijd is voor de meeste gewassen over. In de streek rond Gravendam is het gezegde: “na Sint Jan neemt de zee geen buien meer an.” Onweersbuien drijven dan niet meer de zee in. Ook wordt gezegd: met Sint Jan draait het blad zich om. Sint Jan markeert een overgangssituatie.

Vandaag op zondag 23 juni houden wij daarom een 14^e -eeuwse processie met vlaggen, vaandels, muziek en dans. Het geheel voorafgegaan door het processiekruis dat versierd is met Sint-Janskruid.

Doe mee: Kinderen en volwassenen die het verleden willen beleven door mee te lopen (en dansen) in de processie als enthousiaste middeleeuwse vertegenwoordigers van de Stad Gravendam haar gilden.

Aanvangstijd: zie dagprogramma

Vertrekpunt: Minderbroeder klooster

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geschiedenis:
Bronnen vermelden dat midzomer in de Middeleeuwen gevierd werd op 24 juni, de feestdag van Johannes de Doper. Een belangrijke heilige dus. Want er worden in de heiligenkalender slechts drie geboortefeesten gevierd: die van Jezus op 25 december, van Maria op 8 september en van Johannes de Doper dus op 24 juni. In Archeon vieren we het feest op de zondag rond 23 juni.

De Christelijke Liturgische feesten en gebruiken zijn nauw verweven met de ons omringende natuur. De stand van de zon en de maan, de seizoenen, dag en nacht, woestijn en vruchtbare grond, leven en dood, hebben daarin hun plaats en betekenis met verwijzing naar de Schepper van het heelal. Een voorbeeld hiervan is: op 25 maart brengt de engel Gabriël de boodschap aan Maria dat zij overschaduwd zal worden door de Heilige Geest. Op dat moment was haar nicht Elisabeth 6 maanden zwanger. Drie maanden later op 24 juni wordt Johannes geboren. Zes maanden later op 25 december wordt Jezus geboren. (zie Lucas 1: 26)

Zoals bij zoveel Christelijke feesten zijn er op de achtergrond voorchristelijke elementen te bespeuren. Een voorbeeld hiervan zijn de Sint-Jansvuren, die een ode aan de zon zouden kunnen betekenen en/of symbolen van voorchristelijke offers. In de Bijbel zegt Johannes de Doper dat er na hem iemand zal komen die doopt met water en vuur. Vuur reinigt, vuur verlicht de geest en verwarmt het hart. Aldus lijkt er een samenvloeien te zijn van voorchristelijke en christelijke symboliek.

Sint-Janskruid
Het Sint-Janskruid is eveneens omgeven met (voor)christelijke elementen. Het rode sap in de plant zou erin gekomen zijn toen tijdens de onthoofding van Johannes er bloed op de plant terecht kwam. Daarom gaat er van het kruid een geweldige kracht uit die zelfs de duivel te machtig is. Het rode sap wordt in volkslegenden ook in relatie gebracht met het bloed van Christus.

In het volksgeloof beschermt het kruid tegen onweer en bliksem, helpt het meisjes aan hun gedroomde vrijer en helpt het de koe om meer melk te geven wanneer de boer het over haar huis wrijft. En nog veel meer……

Als heelmiddel werd en wordt het kruid nog steeds gebruikt onder de naam Johannesolie. Onder meer bij kneuzingen, blauwe plekken en snijwonden.

sint jans kruid.jpg